Veenhuizen boeit

Kaaslust in Veenhuizen … Puur en Eerlijk

De afgelopen zeventien dagen waren zeer intense kaasdagen: de tiendaagse kaasreis doorheen Italië – Zwitserland – Frankrijk, het kelderwerk in Leuven, de kaastrip naar Drenthe en Friesland and last but not least de open kelderdag die gisteren doorging in de kaaswinkel van Elsen kaasambacht. Hopelijk komt er nu wat tijd om de kaasreisverhalen die in mijn hoofd zitten gegrift één voor één online te zetten. Maar ik kan het niet laten in alle drukte eerst het verhaal te brengen van een bijzondere ontmoeting.
Vrijdag l.l. maakte ik een trip van ruim driehonderdvijftig kilometer naar Veenhuizen, een detentiedorp in het noorden van de provincie Drenthe in Nederland.
Tot spijt van wie het benijdt, moest ik er geen straf gaan uitzitten. Integendeel het was mij een lust Martin Schyns en Jan Craens van Kaaslust op hun uitnodiging te bezoeken. Een ontmoeting die nog steeds nazindert …

De kolonie

De oude zuivelfabriek

Men hoort wel vaker dat je geen mensen ontmoet vanachter een computer.
Ik ben het met die stelling niet eens, want ik heb de voorbije jaren dankzij social media contacten meer gelijkgestemde zielen in levende lijve ontmoet dan in al de jaren voordien. Bomen komen elkaar niet tegen maar mensen wel.
Ik kreeg contact met Martin via mijn blog posts rond het rijpen van kaas met een natuurlijke korst. Dat leidde tot het bezoek aan de oude zuivelfabriek in Veenhuizen waar Martin samen met Meester-Kaasmaker Jan Craens in kleine batches zowel buffel-, koe-, schapen- als geitenmelk verwerken en experimenteren met natuurlijke rijpingsprocessen.

De twee kaasmakers van Kaaslust: Jan Craens en Martin Schyns

Dat laatste doen ze op z’n zachtst gezegd op atypisch Hollandse wijze. Een meer dan verfrissende vastelling 😉
De twee gedreven en bekwame kaasmakers zoeken naast de traditioneel gangbare kaasopslag ook andersoortige oorden op voor het rijpen van kaas. Geen verre locaties in het buitenland waar de kaas heen en weer dient gebracht, maar rijpingsvriendelijke plekken in hun eigen directe omgeving.
En wat voor plekken!

De ijskelder als toekomstige rijpingslocatie

Vlak in de buurt staat één van de vier intacte oude ijskelders die Nederland nog rijk is. In de winter wordt de buitenwand traditioneel bedekt met turfblokken. Ja, we zitten niet voor niets in Veenhuizen. Al ligt de toegang niet direct voor de hand, met twee ladders en een zaklamp op het hoofd daal je neer in een pikdonkere gemetste ruimte die zich onmatig verlustigd aan de vochtigheid.
Daar komen binnenkort kazen te liggen en net als zij ben ik benieuwd wat dat gaat opleveren. Als ze kunnen zorgen voor ventilatie kan het heus wel goed komen.

Een authentieke aardappelschuur in Veenhuizen

Een paar honderd meter verder bevindt zich een authentieke aardappelschuur met strooien dak en wanden van turfblokken. Rarara, wat ligt er in die enorme schuur in de donkerte op natuurlijke wijze te veredelen? Kijk maar, het antwoord ligt voor de hand 😉

Rijpende kazen in de schuur

Fromages entre ciel et terre – photo credit Editions Gypaète

Tijdens de heerlijk bereide lunch in de winkelruimte van de kaasmakerij kreeg ik de gelegenheid een waaier van kazen te proeven. De schuurkaas en de gemoedelijke kaasbabbel zullen me nog een tijdje bijblijven …
Inspirerend en bemoedigend dat er her en der terug kaasinitiatieven opduiken die op kleinschalige, eenvoudige wijze streven naar authenticiteit en typiciteit in smaak en karakter. Vaklui die hun ambacht ernstig, maar bezield, ter harte nemen en daarmee een oude, rijke cultuur in stand houden die haaks staat op onze huidige eetcultuur. Een moderne cultuur die, in haar ijver voor voedselveiligheid, ons hoe langer hoe meer opzadelt met weliswaar goedkope maar toch zo smaakloze eenheidsworst. Gelukkig bevinden er zich tussen hemel en aarde nog zorgdragers die Tijd en Aandacht schenken aan intrinsieke kwaliteit.
Bij het buitenrijden van het dorp keek ik om en zag  langs de kant van de weg een bord met het opschrift: “Veenhuizen boeit“.
Wat een zinspeling …